Hoe je onderbewuste een grotere rol speelt dan je denkt
Als je last hebt van aanhoudende rugpijn, heb je waarschijnlijk al van alles geprobeerd: fysiotherapie, chiropractie, massages, nieuwe schoenen, injecties of zelfs een operatie. Soms helpt het tijdelijk, maar vroeg of laat komt de pijn terug. Dit patroon is niet toevallig—het laat zien dat de oorzaak ergens anders ligt dan in je spieren, gewrichten of wervels.
Wat als ik je vertel dat je rugpijn niet ontstaat door een ‘zwakke rug’, maar door iets veel diepers: een onbewust psychologisch verdedigingsmechanisme dat je eigen brein gebruikt om je te beschermen tegen ongewenste emoties?
De rol van het brein in pijn
Ons brein is een meester in zelfbescherming. Wanneer we geconfronteerd worden met vaak onbewust pijnlijke emoties - zoals woede, verdriet of angst - kan het brein een fysieke reactie creëren om ons af te leiden van die emotionele last. Dit mechanisme noemen we Tension Myoneural Syndrome (TMS), een theorie maar ook een oplossende methoden, ontwikkeld door Dr. John E. Sarno.
Dit proces werkt als volgt:
- Er is een interne spanning: Dit kan (onbewuste) stress zijn van werk, familieproblemen, onverwerkte trauma’s of simpelweg de druk die je jezelf oplegt.
- Het brein onderdrukt emoties: Onbewust willen we ons niet bezighouden met die stressvolle gevoelens, dus het brein zoekt een manier om ze ‘weg te stoppen’.
- Fysieke pijn ontstaat als afleiding: In plaats van emotionele pijn te voelen, krijgen we rugpijn, nekpijn of hoofdpijn. De pijn trekt al onze aandacht weg van de werkelijke bron van (onbewuste) stress en (onbewuste) emotionele spanning.
Het resultaat? We krijgen de indruk dat we een ‘defecte rug’ hebben, terwijl ons lichaam eigenlijk reageert op mentale belasting. Dit idee wordt versterkt door medische beeldvorming, zoals een rugscan, röntgenfoto of MRI, vaak vergezeld van een gedetailleerde uitleg door een arts of andere medische professional. Toch tonen talloze wetenschappelijke onderzoeken aan dat deze aanpak ons op het verkeerde spoor zet.
Rugpijn wordt vaak toegeschreven aan hernia’s, een kromme rug, een zwakke wervelkolom, osteoartritis of een versmalling van het wervelkanaal. Maar terugkijkend blijkt dat deze afwijkingen zelden daadwerkelijk de oorzaak van de pijn zijn. Het geloof dat ze pijn veroorzaken, speelt daarentegen wél een cruciale rol. Dit overtuigde idee versterkt de pijn, maakt deze chronisch en wordt onbewust gevoed door de autoriteit van de arts en het diepe vertrouwen van de patiënt in diens diagnose.
Voor wie geïnteresseerd is, zijn er tientallen studies beschikbaar, waaronder de Jensen-studie uit 1994, "Magnetic Resonance Imaging of the Lumbar Spine in People Without Back Pain". Deze studie concludeerde dat rugpijn en hernia’s vaak op toeval berustende bevindingen zijn, zonder direct oorzakelijk verband.
Wil je meer verdieping? Download het e-book
Waarom het zo moeilijk is om dit te accepteren
Het idee dat onze rugpijn voortkomt uit (onbewust) onderdrukte emoties is voor veel mensen lastig te geloven. We zijn gewend om pijn te koppelen aan fysieke oorzaken: een slechte houding, een ongeluk, een verkeerde beweging, een versleten rug of een hernia. Bovendien zijn we opgegroeid in een maatschappij die mentale en fysieke gezondheid als twee gescheiden werelden ziet.
Daarnaast zijn er sterke economische belangen bij het in stand houden van het idee dat rugpijn een structureel probleem is. Denk aan de farmaceutische industrie, therapiepraktijken en medische ingrepen die afhankelijk zijn van het behandelen van pijn, in plaats van het oplossen ervan.
Hoe kun je jezelf bevrijden van rugpijn?
Om uit deze vicieuze cirkel te breken, moet je beginnen met een andere manier van denken. Hier zijn enkele stappen die je kunnen helpen:
- Accepteer dat je pijn echt is, maar dat de oorzaak in de meeste gevallen niet fysiek is.
- Onderzoek je emoties: Zijn er (nog onbewuste) gevoelens of stressfactoren die je negeert?
- Lees over TMS en mindbody-genezing: Boeken van Dr. Sarno en ervaringsverhalen kunnen helpen je mindset te veranderen.
- Stop met het constant zoeken naar fysieke oplossingen: De drang om ‘de perfecte behandeling’ te vinden kan juist bijdragen aan het in stand houden van de pijn.
Conclusie
Rugpijn is niet altijd wat het lijkt. In veel gevallen is het een strategie van ons brein om te voorkomen dat we emotionele pijn onder ogen zien. Door te begrijpen hoe dit mechanisme werkt, kunnen we onszelf bevrijden van jarenlange pijn en ons lichaam eindelijk de rust geven die het verdient.